Скопје,
27.03.2020
***
Утрата се сиви во карантин. Не сум се насмевнала наутро не памтам од кога. Не одам на работа. Чувам дете до 10 години. Наредба од Влада. Имам и уште едно, кое може да се чува само. Има 11 години. Многу му се допаѓа што Владата мисли дека може да се чува (и да учи) само.
Не работам ништо неколку дена. Последниот ден на работа бегавме кој попрв стигне. Одиме онлајн. 21-ви век.
Мажот ми оди на работа. Три пати му менуваа работно време. Таман ќе го научам, ќе го сменат. Сите се избезумени веќе. Ете ни виша сила. Од сите страни ни стигнуваат само вести за масовно ширење на вирусот. И светот оди во рикверц. Понекогаш ми се чини дури и дека му го слушам звукот. Не знам да возам риверц.
Студи. Никако да пушти зимава. Сонце ни треба да испржи терен. Да потепа вируси. Забрането е да се кивне. Не дај боже да се накашла некој. А јас имам слаби бели дробови. Редовно си кашлам. Ми е страв. Рекоа вирусов удира директно на нив, на белите дробови. Свиркам. Пушач. Пред нос ми се појавува ликот на матичната докторка како ме кара без да отвори уста. Со поглед се научила да ме кара. Намалив, конечно… и уште многу други работи ќе сменам…
Мислам дека нема да дојде пролет. Мислам дека никогаш нема да запржи сонцето пак, толку е тмурно. Дождови и ветрови, па нешто малку сонце. Сепак, само зрак….
Мислам дека нема да имаме повеќе пролет. Сè природно отиде по ѓаволите.
Додека го гледам дното на филџанот си ја змислувам буквата ф. Каква ‘откачена‘ буква е тоа.
Многу ги сакам буквите. Понекогаш со саати медитирам на некој пишан збор.
Не пишувам. Не преведувам. Не земам да напишам збор.
Мозокот ми е во карантин.
Многу селективно го користам. Мислам каде да одам, кој пат да го фатам, најбезбедно да купам што ни треба.
Утрата не ни се freestyle. Нема момент олабавеност. Треба да излезам. Треба да се движам низ дупло исцртани линии. Зад нив. Во редица. Кога бевме млади и бунтовни, се боревме против овие исти дупло исцртани линии по кои сега ти наредуваат да одиш. Исто како што се боревме против маските кои ќе треба да се носат, а без кои еве сега не смееш да излезеш. Тоа ти се дополнителните средства за заштита од вирусот, покрај основното – социјалната дистанца. Маска, ракавици и дистанца ти се survival kit. А јас ракавици немам. Немаше каде да купам вчера во мојов реон. Маска, среќа, имам. И уште една имам што сум ја дала на децата, а тие фала богу ја забаталиле во фиока уште пред Нова година.
Нели рековме оваа поубава ќе биде. Годината де…
Сфатив дека луѓето не ме разбираат кога не се доискажувам. Потоа веднаш се сетив дека многу поголеми умови од мене така не се доискажувале. Скокаат од тема на тема. Мислиш нема врска, ама пробај навлези низ скришното отворче, позади. Скришум. Низ дупчето – надвор, на лице место дури. Стаписан. In medias res. На нивно место. И ќе ти се каже самото….
Сè е фреквенција. Во уши што ѕвони. Во цела глава што зуи. И секој пат кога ќе ја погодиш те мава со стих. Од ни-ка-де. Од внатре!
Барав нешто што сум го превела во блиц од Бодлер. Го немам дома. Мора да ми е во другиот компјутер, на работа. Не сум го сметала за битно, сум го зашкрабала во импулс. Имам многу работи така зашкрабани во импулс. Не знам каде се. Сите мали преводи на Елиот ми се таму. И се сеќавам како сум ги направила. Во стрес. И се сеќавам како после некој неверојатен службен превод, од мене излегувала лавина од поезија.
Неверојатно е тоа колку сакам да се вратам назад. Си го сакам преведувачкото столче. Сакам кога ќе се уплашам со инфаркт трема на толкување и кога од мене ќе се појави истиот тој импулс. Слушам, преведувам и зборувам во ист момент. И како подлабоко навлегувам, тоа станува “песна”. Дури сега, после толку години ја гледам смислата на мојот факултет, како ме научиле многу многу нешта преку поезија и проза. Силата во јазикот ми ја дале.
Јас тоа што не се доискажувам а со што пак сепак многу кажувам мора да сум го стекнала од некој по триста пати читан поет на факултет. Како жолтата магла што си ја трие муцката од прозорецот, строфа што сум ја превела наеднаш, во еден здив и само еднаш. И таа ми е во другит компјутер, на работа.
Магла ли е, „Цементарница“ ли е виновник за ова намуртено утро.
Само еден оџак работи денес. Дури и „Цементарница“ нè труе со половина капацитет. Бонус
Скопје,
10.04.2020
***
Си траат утрата карантински. Се доразвива приказната. Сега сме во заплет. Не смееме да излеземе од дома три дена. Веќе почна потешка форма на карантин. После четири попладне сите сме по дома. Цела зграда ручаме. Цел комшилук згради ручаме. Тивко е. Како поминува ручекот, така почнува раздвижување. Одеднаш некој комшија се ‘откачува’. Од некаде доаѓа силна музика. Патриотска. Се погоди ракијата за ручек.
Полека цел комшилук излегува по тераси. И јас исто. Да ѕирнам. Тивко.
По – ли – ци – ски час !!!!!
Нема жива душа наоколу, само музиката и комшијата. Прво е сам. Потоа некој од дома му фаќа терца. Шкрипи.
Потоа комшиката се издерува да ги поправи. Па друг рикнува да не остане покусо. Па два-тројца свиркаат како на свадба. И се создава мини комшиска журка, пеење од сите страни.
Си реков: “мала Италија кај нас”. Ама нееее, какво рикање се здаде истиот тој момент, си реков: ‘Италијаниве не можe ни да сонуваат за нас’….
Денес имам триста списоци по мозок. Само списоци. Три дена нема да излеземе од дома.
Денес Македонија е еднаква на список. Ако нешто заборавиш, како јас што заборавив да купам цигари при првиот карантин, те спасува само комшика. И љубезна е до бесознание.
Ете ви го социјализмот назад пак. Сите сме љубезни и сите си разговараме по малите локални маркети. Да. Денес сме со списоците. Денес ќе биде јако. Ама после ручек хаааа на сите кога ќе ни се погоди ракијката….
Бонус: Оџаците на „Цементарница“ спијат. И ведро е. Прогноза до 24 степени во Скопје.
Убав ден. Со лесно.
Скопје,
27.04.2020
***
Човек на сè ќе се навикне. До вчера ми се виде во ред карантинов. Некако се бев навикнала. Некако стана нормално да одиме со маски и ракавици. Некако успеавме да се налепиме на новите услови. Или тие на нас.
Откако на 1 април нè изнаврна снег, сè почна да ни се гледа нормално.
Арно ама, последниве десетина дена сонцево нè тера да ги забораваме маските. Со намера. Просто нè удира во глава. Дури и пред маркет денес пуштаа побрзо. Да не нè удри дамла.
Денес при секое излегување се враќав дома по маската. Трокира мозоков. Ракавици немам и нема ни да купам. Малку попушти полицискиот час. Неколку саати. До седум сега можеме да се шетаме, не само до три. Имаме цели четири саати за слободно шетање плус. Се радувам на тие проклети неколку саати како мало дете. И на тие по неколку секој ден сега за викенд.
Се радувам на саатите подарени во денот за слободно движење надвор.
Ми се смачи од овој карантин. Минатиот петок почнав да фучам. Лимитираност.
Човек на сè ќе се навикне. Работам од дома. Тешко, не-тешко, работам од дома. Најпрво се борев со новите шеми за движење, сега се борам со работата во рамки на истите како додаток.
Преведувачкото столче си се пресели кај мене дома. Не го викав, самото си дојде. Судбина е тоа. Јазикот ми е судбина. Цел живот си работам со јазикот. Леб ми дава. Си го сакам и тој ме сака. И не можеме еден без друг. После извесен период ‘слобода’ во карантин, ме затрупаа со преводи. ‘Ти си ослободена од работа, чуваш дете до 10 години’.
Цел саат поминав во медитација на зборот ‘ослобoдена’.
Мажот ми има посебна дозвола за движење во полицискиот час. Дозвола за движење по град, по строго обележана територија. Може да се движи само во зацртаниот реон.
Без маска ќе добиеш казна. Училишта – нема. Дополнителни активности за децата – исто. Одмор ти кажуваат кога ќе земеш. Овој пат може и летото ќе ти го забранат. Мо-ра та-ка.
Проклет капитализму, те мразам од дното на душава. За сè се криви тие проклети пари – столбот на сите вредности на тој сега веќе трул систем. Никогаш нема да се навикнам на карантин и никогаш нема да се навикнам на капитализам. Кога мислам на капитализам, мислам на берза. Берзата кога паѓа, паѓаат нивните вредности. Само тоа имаат. Невидливи купишта пари кои одат горе и долу по скалата на приходот. Берзата е илузија. Парите се илузија. Купиштата пари. Ништо од тоа не постои, Еве на пример сега, парите скоро ништо не вредат. Никаде не можеш да отидеш. Ништо не можеш да купиш. Можеш, ама не сакаш. Сите исто мислат, каде ќе го носат? Кој ќе ги види? Формата. Пластиката. МАСКАТА…
Која јас никако да се сетам да ја ставам уште од вчера! Ми ја одбива мозоков. Ја ставам и ја носам тргната од уста. Ми смета.
Одбивам да се навикнам.
Исто како што одбивам да се навикнам на капитализмот.
Знам дека ќе го сочуваме летото.
Чудно е тоа како само пред 20-тина дена паѓаше снег, а сега самото повикува надвор сонцево. Убаво е. Блеска. Грее.
Вчера цел град мирисаше на тазе искосена трева во пролет, помешано со мирисот на последните јорговани.
Кога гледам кон исток, гледам директно во оџаците на „Цементарница“. Повторно работи само еден оџак. И тој некако слабо. Пушта дим, па го снемува подолго време.
Светот ќе почне да се менува. Планетава е огромна. Движењето е започнато некаде. Може да се наслушне. Движењето на светот напред. И звукот е друг. Така знам да возам.
Денес ќе ја пишам на лист хартија буквата љ. Зад буквата љ ќе ги пишам сите убави нешта. Ќе ги пуштам на ветрот. Сонце. Деца. Лето. Птица. Цвеќе. Слобода. Здравје. Љубов.
Во холот на училиштето на моите деца, над бината, со огромни букви пишува:
СВЕТОТ Е ЕДНО МАЛО МЕСТО УБАВО.
Солза ми потече по десниот образ ….
Добро утро!
