Тивкиот ум

За „Градови без ветер“ од Александар Маџаровски

„Од тука гледам сè“, вели окото качено на дабл-декерот.
„Градови без ветер“ е книга поезија излезена од тивкиот ум на набљудувачот. Тивкиот ум умее отстрана да го набљудува светот и, набљудувајќи го, да го забележи. Оти, нашите умови се толку многу раздрдорени, што не забележуваме ништо друго освен сопствените талкачки мисли. Тивкиот ум може да чуе „Колку гласно зборува небото./ Колку убаво говори дождот“, може да ја чуе „Кавгата на ластовичките врз каблите за струја./ Бродот што придушено ја сече водата“ или трепетот на крилцата на пеперутката.
Во „Градови без ветер“ ги има волшебното прво лице множина, императивот и обраќањето на ‘ти’, кои го маѓепсуваат читателот и го вшмукуваат во текстот. „Градови без ветер“ ги дразни сетилата. Го полни окото. Полна е со мириси и со звуци што буричкаат по скриените ќошиња на градот. „Градови без ветер“ се случува насекаде. Насекаде низ градот, по „пазарите што мирисаат на солило од сирење и скапани лубеници“, во градскиот автобус, во домот кога се заспиваат децата, во сеќавањата на детството. Во внатрешноста на умот.
Тивкиот ум отстрана ги набљудува и сопствените мисли. Не се вози бескрајно закачен со нив. Тивкиот ум ја буди емпатијата, ѝ се препушта на болката, својата и туѓата, љубовта му е сострадателна. „Некој некаде се раѓа./ Не знам дали да се радувам или да го жалам“. Не случајно рефлексивните песни во „Градови без ветер“ се случуваат во тишината на ноќта: „Ноќе, има тивок глас што шепоти: ‘Смртта е победена, надежта е жива, светлината веќе свети’.“

Кога се стишува умот, велат мистиците, тогаш центарот на спознанието слегува во срцето и низ него се посматра стварноста. Еден современ далекуисточен духовен учител, парафразирајќи го картезијанското „Мислам значи постојам“, има речено „Кога не мислам, тогаш навистина постојам“. Оваа поезија зборува со јазикот на Христос, зборува со јазикот на дервишите што исчезнуваат во својот танц, зборува со јазикот на Малиот Принц на Егзипери, со јазикот на зен-монасите што пловат во лотосите над бистрата вода, а сите нив ги поврзува едно: срцето (или сердцето, или средето од раскрсницата каде што се спојуваат вертикалата и хоризонталата кај човекот) како центар на спознанието.
Оти стварноста е таква какво што е спознанието.
Не ми изгледаа мене исто овие песни првиот пат кога ги прочитав и сега, кога го пишувам текстов. Запролети, излегов од градот и дојдов на неколку дена на еден рид со расцутени дрвја и пчели што зујат околу нив, со птици што си прават гнезда или си ги потсредуваат старите, со бумбари што ноќе им се мерачат на светилките и главечки се удираат од ѕидовите, рид со мириси изострени по зајдисонцето и звуци ослободени од какафонијата на градот. Дојдов тука за да си го изострам фокусот и да си го испразнам умот.
Умот празен, срцето полно. Така најубаво се созерцнува во поезијата на Александар Маџаровски.

Тагови од објавата
Напишано од
More from Ѓоко Здравески
Поезија што сонува вечност
Поезија што сонува вечност Бушавиот (За книгата „Јас, Квентин Скриблер“ од Јосип...
Повеќе
0 replies on “Тивкиот ум”