17 ден (2 март 1961)
Денеска сум дежурен, а тоа значи дека ќе бидам цел ден на бродот и не ќе можам да излегувам надвор од разорувачот. Се занесов во учењето на англискиот јазик за да ми помине побрзо времето. Имам голема желба да го научам англискиот јазик. Само што јас не сум како тебе, кој и тоа малку што го знаеше од странски јазици го употребуваше толку самоуверено, веднаш почнуваше конверзација и кога ќе погрешеше и ќе те поправеа, никогаш не ми беше јасно како толку брзо ја запомнуваше фразата и продолжуваше како
ништо да не било.
Денот бавно поминуваше. Се тегнеше како ластик. Со преостанатите морнари разговараме за споменикот што го видовме вчера, првиот изграден споменик во Гана, а беше посветен на непознатиот јунак. Црн човек со пушка. Правевме паралели со југословенскиот споменик на Победникот – триумфалниот споменик на Калемегдан во Белград, сместен во горниот град на белградската тврдина дело на Иван Мештровиќ. Се согласивме дека нашиот споменик е поубав. Некои од морнарите го споменаа и вториот споменик посветен
сосема очекувано на претседателот Кваме Нкрумах, водачот на новата Гана, познат по подобрувањето на човековите права кои првпат во историјата на оваа земја беа потврдени и со закони.
Вака-така, со малку работа и малку разговор помина и пладнето. Се истуширав и појдов да се одморам, чувствувајќи умор. Веднаш сум заспал. Сонував чуден сон. Во сонот видов малечка светла точка што мe мами во далечина. Се разбудив и се помолив ова да помине што побрзо. Не ќе се чувствував убаво ако океанот ми стане дом и безмилосна судбина. На такво нешто никогаш не ќе се навикнев. Се разбудив нерасположен.
И покрај сè што се случуваше околу мене, цврсто решив ништо да не ми го расипе доброто расположение. Собрав храброст и се обидов да го протолкувам сонот што го сонував. Знам дека не сакаш да разговараш на оваа тема. Како и да е, од целата анализа на сонот мене вечерта ми дојде некако жал по родината која ме чека дома. Не можев веќе да размислувам за
ништо. Одлучив дека е најубаво сè да заборавам. Како што нè учеа.
Вечерата дојде некако брзо и си заминуваше уште побрзо. Ние по малку уморни се упативме на палубата, да нè фати воздухот, додека Маршалот, Писателот и преостанатите функционери се задржаа внатре во салонот на по еден аперитив разговарајќи за досегашните впечатоците од ова патување. Стоевме на палубата сите одлично расположени, шегувајќи се. Сите обврски ни беа завршени што нè правеше дополнително опуштени и расположени за разговор. Дури и времето беше на наша страна. Вечерта не е толку топла, попушти онаа топлина која никогаш нема да ја заборавам во овој папок на светот. Одовде ќе понесам силни впечатоци, импресивни и вонвременски. Тие ќе зборуваат сами за себе. Ги запишувам во овој дневник и никому нема да ги покажам. Ама во 2014 година сепак ти го подарив овој дневник, кој беше големо изненадување за тебе откако видов дека сериозно навлезе во книжевните води.
Низ разговор нашиот доктор многу убаво се изрази велејќи дека ваквите претпотопни народи будат носталгија кај луѓето, бидејќи ги потсетуваат на времето кога тие биле поповрзани со природата и кога постоеле вредности што полека згаснуваат. Ваквиот копнеж по-
веќе се темели на враќање кон едно идилично и мирно време и затоа, секое соочување со популации што сè уште живеат на тој или сличен начин, предизвикува посебни чувства па и восхит. Меѓутоа ретко кој има и храброст да се соочи со овие народи и да отпатува кај нив. Ние бевме првите што го направивме тоа. Какви ќе излеземе од ова патување никој не знае. Тоа го знае само Господ. Кој засега ми дозволува да се чувствувам добро.
37 ден (22 март 1961)
Постојано ме ставаат да бидам дежурен на бродот. Ќе излезам во град попладнето ако не ме мрзи. Одлучив да излезам за да го разбистрам малку умов, бидејќи овие денови зад нас беа некако многу стресни за мене. Отидов на плажа која не беше нешто посебно, а сепак беше идеално место малку да се осамам. Седнав и гледајќи во една точка, почнав да размислувам за мојот Маршал. Неверојатно беше сето ова што досега го поминавме. Пред нас беше уште толку. Иако само вторпат ја посетува Африка, тој овде беше пречекан поинаку од останатите лидери. Тоа го дознавме од африканскиот печат. Сите бевме задоволни. Погледот кон неколкуте жени кои гласно се смееја на плажата ми ги прекина мислите за политика. Доста ми беше од политика, сега сакав да уживам во убавините на африканската жена.
Колку е мал светот! Пред еден месец бев во Сплит, а сега сум во Конакри. Бев во два света, кои немаа ништо заедничко, но се обидуваа да направат невидлив мост помеѓу себе. Сè ми беше убаво. Дали поради возраста или поради пречеците кои беа величествени, па правеа да имаме чувство дека сме премногу важни за овој свет, во кој, кога човек малку подлабоко ќе размислеше, сè беше исто како и кај нас, и раѓањето и љубењето и смртта.
Погледот ми застана во брановите. Дури и бранувањата се исти. Тогаш забележав една преубава млада девојка, која не знам кога беше дојдена на оваа плажа. Стоеше сама на брегот. Се прашував што мака ја има натерано да дојде тука сама и долго да биде загледана во океанот, чиниш ја оплакува судбината на својот народ. Стоеше мирно фрлајќи го погледот во брановите на океанот. Можеби беше дошла тука само да биде гледана, во овој случај – од мене. Деновиве научив една африканска поговорка: „Убавината на жената е бескорисна ако нема кој да ја набљудува“. Ми го одзеде целото внимание. Таа жена абонос. Не забележав дека времето одминува, дека сонцето полека заоѓа, рането искрвавува и паѓа забавено во морската шир, остапувајќи ù го местото на долгата африканска ноќ. Таа стана мала црна точка немоќна пред големината на океанот. Тогаш се уверив колку е океанот огромен, а човекот мал. Веќе сè беше црно, и водата и земјата и небото. Сè се поклопи во една смирувачка тишина. А, таа сè уште спокојно стои на брегот. Време е да си одам. Тогаш забележувам дека некому мавта. Лицето ù се озари. Поздравуваше, а не гледав кого. Запеа некоја песна (или мене ми се присторуваше), а немаше кому да пее. Во еден миг кога погледнав во нејзиниот правец таа не стоеше веќе на брегот. Едноставно ја снема. Ја барав со погледот убеден дека ми се причинува. Исчезна исто онака како што и се појави. Тивко и ненаметливо.
Вечерта кога шетавме низ Конакри запознавајќи го неговиот ноќен живот, влеговме во најексклузивниот ресторан во градот „La Palliote“. Послужувајќи нè со некое вино, иако тука сè беше скапо, одлучивме да се почестиме, а и да ги почестиме и келнерите со кои многу брзо се спријателивме. Нè прашаа дали веќе сме го разгледале градот. Секој различно одговараше. Јас одговорив дека бев на плажа. Тие во исто време занемеа. Само ме прашаа дали сум ја видел девојката од абонос. Долго се мислев што да одговорам. Значи навистина постои таа девојка. Со дискретна насмевка одговорив дека ја видов. А, тие ми раскажаа една мошне интересна приказна. Таа девојка во галиите кои оделе по трговија ги имала изгубено и браќата и сестрите кои биле одведени и секој ден во исто време доаѓала на брегот. Стоела и чекала да дојдат галиите царски, и кога ќе паднела ноќта (тоа било времето кога биле одведени нејзините браќа и сестри) таа помислувала дека бродовите доаѓаат и мавнувала со раката, со насмевка испевала една песна (за која мислев дека ми се присторува) и незабележано си заминувала во непознат правец. Утредента за да го повтори истото. Целиот град ја знаел. Сите молчевме слушајќи ја оваа приказна. Доволно беше за денеска. Како по договор станавме и отидовме на спиење.
Цела ноќ не можев да спијам. Станав и отидов до бродската палуба. Сонцето полека избиваше над океанот, поруменето од радост и жал. Погледнав кон кејот и ја препознав плажата на која бев вчера. Се насмевнав. Веќе во следниот миг насмевката ми замрзна. Во дале-
чините, толку мала, а океанот огромен, сама на брегот стоеше прочуената девојка од абонос. Ова е добро.
