МОДАР НАКИТ – Катарина Винклер

Модриот накит на жените носи своерачен потпис од мажите. Алатот е дрво или железо, а бројот на ударите ја одредува нивната модра нијанса. Модрите жени ја носат бојата небесно.

Во нашата долина живеат стотици модри жени. Има светломодри, како мајка му на Некла, и темномодри, како мајка му на Фидан, има модроцрвени и модроцрни жени. Има жени што своите модрини ги носат околу вратот како обрач или во вдлабнатината под грлото како медалјон, на некои модрините им се на рацете, како алки околу зглобовите од дланките или стапалата.
Повеќето жени си го менуваат модриот накит од недела на недела, некои од ден на ден. Некои се смешкаат и покрај модриот накит, како Лејла, некои молчат во модрина, како Зехра.
Светломодрите жени стануваат темномодри, модроцрвените стануваат модроцрни. Темномодрите стануваат светломодри, но тоа е ретко, а жените што носат модроцрн накит, како Ајше, веќе никогаш не се откажуваат од тежината на бојата.
Има и жени на кои никој не им го видел модриот накит, жени што го кријат зад долги фустани, зад шамии, најчесто модри девојчиња како Елиф и Селин, кои сè уште несигурно ја носат својата модрина како првиот кармин на усните.
Модриот накит на жените носи своерачен потпис од мажите. Алатот е дрво или железо, а бројот на ударите ја одредува нивната модра нијанса. Модрите жени ја носат бојата небесно. Летно небо прекриено со облаци, ледено зимско небо, немирно пролетно небо, сиво есенско небо, самрак, виножито.
Само Сонѓул е безнебесна жена, жена без модрина. Каде и да се појави, занемува секој
разговор.
Што може да се разговара со безнебесна.
Со беспрекорна кожа се шета по селото. Жените вртат глава, нема збор, нема поздрав за безнебесните. Погледни ја само! Вели мајка ми и ме гали со модроцрната дланка по косата, ниту паметна, ниту вредна. Сепак: ниту една модра дамка!
И вакви има, вели таа, за жал.
Кога ќе пораснам, ќе бидам модра жена.
Се надевам на некоја модра нијанса, светла како зимското небо.
Петстотини четириесет и четири дена, избројувам. Веќе петстотини четириесет и четири дена сум робинка на пајакот. Халил веќе не смее да спие во мојот кревет. Не смее да ме вика мамо. Пајакот ја вика мамо, а мене тето. Халил сега ѝ припаѓа нејзе. Престанав да јадам.

Сега сум парче ѓубре.
За седум дена се враќа Јунус.
Денот е завиен во облаци. Темнозелен автомобил застанува во дворот, од него излегува човек, војник. Низ дворот пристапува кон куќата, тропа на вратата. Пајакот отвора. Јас стојам во ходникот и наслушувам. На Јунус по казна му го продолжиле воениот рок. Уште два месеца.
Јунис лежи мртов во планината. Нозете му се извртени. Го пренесуваат на раце и го фрлаат во тревата. Му лазат муви преку раната во градите. А тој зјапа во синото небо. Прекриен со униформата, тој е парче ливада со мртви очи и тешки чизми.
Но, Јунус доаѓа дома еден ден со торбата префрлена преку рамо и со потстрижена коса. Срцето престанува да ми чука. Ме гледа низ прозорецот. Престанувам да дишам. Ја турка влезната врата. Торбата паѓа на подот. Ме фаќа, ме држи во прегратка, дланката му е во мојата коса, усните на мојот врат. Здивот му ги движи градите, срцето почнува да ми чука. Среќна сум. Наскоро, стомакот повторно ми расте.

Јунус остава пари на масата. Монети. Банкноти. Никогаш не сум видела толку пари. Што да правам со парите, ме прашува, да те ослободам од бебето или да купам фрижидер?
Ослободи ме од бебето, те молам.
Новиот фрижидер блеска немо и бело, мала сина ламбичка светка и ноќе. Мислам на детето во мене што незапирливо расте.
Пареа од кромид ќе ти помогне да го отстраниш детето од тебе, вели Зарифе, застани со раширени нозе над котел во кој врие кромид.
Купувам три кила свеж кромид, цупкам со раширени нозе преку пареата што излегува од него.
Детето останува.
Ако се земат многу апчиња, какви било апчиња, детето ќе го снема. Така велат жените на пазарот. Голтам апчиња против грип, против треска, главоболка и против костобол, против бронхитис и болки во стомак, против ангина. Од сите земам по пет. Ништо не се случува. Детето останува.

Ќе дојде на свет наесен.

Едно утро паѓаат капки од небото, ненадејни и замрзнати, како снег во август.
Лежам на подот и чекам да се придвижи нероденото дете.
Плива во плодовата вода, шумоли без срцебиење. Јунус мава по мене, по рацете, градите, по стомакот со нероденото дете.
Стојам меѓу витрините со злато. Обетки, белезици, синџирчиња, прстени. На излогот со залепени розови букви пишува: распродажба!
Јунус покажува кон едно синџирче со златно срце. Златарот ја отвора витрината, го зема синџирчето од пластичниот држач и му го подава на Јунус. Јунус ми го става околу вратот. Златарот кимнува.
Накит. Златен и модар.

Се смрачува. Детето ме притиска по срамната коска. Станувам и печам леб.
Јунус монотоно џвака. По последниот залак ја зема јакната.
Не оди, Јунус, те молам!
Јунус блее со погледот.
Дете доаѓа!, прозборувам со скршен глас.
Јунус пали цигара, длабоко повлекува, испушта дим како мачор што се враќа од улица.
Повторно седнува на масата. Се ѕвери во лице, па во стомак.
Селин и Халил не го џвакаат веќе лебот во устата.
Се слуша како отчукува часовникот. На крајот останува само детето или модриот накит.
Некаде, во монотонијата на отчукувањата, нероденото дете во мене престанува да мрда.
Следното утро се будам со свеж модар накит.

Плодовата вода ми тече помеѓу нозете. Овој пат не се осмелувам да молам за помош.
Печам леб, варам кафе, му ја подавам јакната на Јунус, тој оди.
Болката ме турка на колена, а потем на сите четири, како крава. Халил ми зјапа помеѓу нозе, Селин клечи пред мене, мамо!
Доаѓаат сосетките, викаат, притискаат по мене, влечат на мене, а јас рикам како крава.
Детето заглавено.
Во такси-возилото до болница си ги гризнувам крвавите усни, само капки крв на ретровизорот, ни глас од човекот зад воланот.
Со вакуум го влечат бебето што не сака да се роди. Девојче е, Седа, смачкана и грда, накитена со модрини уште од раѓање.
Немам млеко во градите за новороденчето.
А фотографија од вашата нова среќа?
Го кријам девојчето под ќебето од болничкиот фотограф.

Тагови од објавата
0 replies on “МОДАР НАКИТ – Катарина Винклер”