ПОГЛАВЈЕ 1
Грабеж на банка. Заложничка драма. Истрел од пиштол. Скали во влезот полни со полиција подготвена да влета во стан. Беше едноставно да се најдеш овде, многу поедноставно отколку што човек може да си замисли. Беше потребна само една навистина, навистина лоша идеја.
Ова е приказна за многу нешта, но најмногу за идиоти. Затоа треба веднаш да се каже дека е секогаш мошне едноставно други луѓе да се прогласат за идиоти, но само ако се заборави дека е секогаш идиотски тешко да се биде човечко суштество. Особено ако човек има други луѓе кон кои се обидува да биде добар на некаков начин.
Оти денес толку несфатливо многу се очекува од секој човек да направи ова или она. Треба да се биде вработен и некаде да се живее, и да се има семејство, треба да се плаќа данок и да се има чиста долна облека, и да се запомни шифрата за проклетиот вај-фај. Некои од нас никогаш не успеваат да воспостават контрола врз хаосот, така што нашите животи само продолжуваат, земјата јури со брзина од два милиони километри на час низ вселената, а ние се тресеме во паничен страв на почвата, како заборавени чорапи. Нашите срца се сапуни што ги испуштаме штом ќе се опуштиме за миг. Тие тогаш исчезнуваат треперејќи, се вљубуваат и бидуваат столчени, сеедно како. Немаме никаков увид. Така учиме да се преправаме, цело време, на нашите работни места и со нашите бракови, а и пред нашите деца и со сè друго. Се преправаме дека сме нормални, дека имаме општа култура, дека разбираме што значи „отплата на главнината“ и „инфлаторен такт“. Дека знаеме како функционира сексот. Вистината е во тоа што знаеме за сексот исто толку колку и за уесбе-каблите, а за тие мали ѓаволчиња ни се потребни четири обиди секојпат. (Погрешно дупче, погрешно дупче, погрешно дупче, СЕГА влезе!) Се преправаме дека сме добри родители, кога единственото нешто што всушност го правиме е да им дадеме на децата храна и облека, и малку да ги искараме ако во устата пикнат гума за џвакање што ја нашле на земјата. Еднаш имавме риби во аквариум, сите умреа, и ништо повеќе не знаеме за децата отколку за рибите во аквариум, така што оваа одговорност нѐ престрашува секое утро. Немаме никаков план, се обидуваме само да го поминеме денот, оти утре доаѓа нов ден.
Понекогаш чувствуваме болка, страшна болка, од никаква друга причина освен што кожата не ја чувствуваме како да е нашата сопствена. Понекогаш нѐ фаќа паника, оти треба да се платат сметките, и мораме да бидеме возрасни, а не знаеме како, оти толку е очајно лесно да не се успее во улогата на возрасен.
Оти сите сакаат некого и сите што сакаат некого имале понекоја очајна ноќ, кога сме лежеле будни и сме се обидувале да сфатиме како ќе најдеме сили за да продолжиме да бидеме луѓе. Понекогаш тоа нѐ тера да правиме нешта што отпосле ни изгледаат несфатливи, но кои токму тогаш ни изгледале како единствен излез.
Една единствена, навистина, навистина лоша идеја. Само тоа се бара.
Едно утро, на пример, еден триесет и деветгодишник излегол од дома со пиштол во раката, а тоа, согледано вака отпосле, беше навистина потполно идиотски. Оти ова е, значи, приказна за заложничка драма, но смислата не беше во тоа. Или, што ќе рече, смислата беше тоа да биде приказна, но не беше со намера тоа да биде заложничка драма. Смислата беше тоа да биде грабеж на банка. Но се случи сето тоа да отиде поѓаволите, оти понекогаш така испаѓа со грабежите на банки. Така, триесет и деветгодишникот избегал, но немал никаков план за бегство, а токму тоа, во врска со плановите за бегство, е како што мајката на разбојникот велеше секогаш кога разбојникот како мало дете криеше коцки мраз и парчиња лимон во кујната и трчаше назад: „Кој нема во главата, има во нозете!“ (Би требало веројатно да се спомене дека мајката на разбојникот, кога почина, се состоеше од толку многу џин и тоник што поради ризик од експлозија не се осмелиле да ја кремираат, но човек може да даде добри совети за тоа.) Така, по грабежот на банката, кој не заврши како грабеж на банка, дојде полиција, а разбојникот тогаш се стрча колку што го носеа нозете по тротоарот и преку улицата и право низ првата добра врата. Можеби е малку грубо разбојникот да го наречеме „идиот“ само поради тоа, но… да, знаеш веќе како е. Тоа сепак не беше нешто посебно паметно. Вратата всушност водеше кон скали во влезот, без други излези, така што разбојникот немаше никаков друг избор освен да трча нагоре.
Вреди да се подвлече дека имаше сосема нормална кондиција за еден триесет и деветгодишник. Разбојникот, значи, не беше еден од оние велеградски триесет и деветгодишници, кои се справуваат со својата четирисетгодишна криза така што купуваат премногу скапи велосипедски пантолони и капи за капење затоа што имаат црна дупка во својата душа што јаде Инстаграм-слики, туку попрво ќе биде дека беше триесет и деветгодишник од таа сорта што секојдневно консумира сирење и брашно на начин што од чисто медицинска гледна точка мора да се категоризира повеќе како повик за помош отколку диета. Разбојникот, значи, стигна до најгорниот кат со широко отворени сите видови жлезди и со начин на дишење што човек обично го поврзува со таков вид клубови за дружење што бараат тајна шифра преку отвор на вратата, пред да може да се влезе внатре. Шансите да им избега на полицајците во такви околности, благо речено, беа минимални.
Но сосема случајно разбојникот токму тогаш се сврти и виде дека една влезна врата од станот беше отворена. Тој стан, имено, беше ставен на продажба, така што таму внатре беше во тек презентација пред заинтересирани посетители. Разбојникот се вовлече внатре, задишан и испотен, стегајќи го пиштолот во раката, и така, всушност, се случи заложничката драма.
И, да, потоа се случи како што се случи: Полицијата ја опкружи зградата, тоа се прикажуваше на телевизија. Сето тоа траеше неколку часа. Потоа разбојникот, се разбира, се предаде. Немаше никаков друг избор. Така, сите осум лица што беа држени како заложници, седум посетители и една агентка за недвижности, беа пуштени на слобода. Неколку минути подоцна, полицајците втрчаа во станот. Но тогаш тој беше празен.
Никој не знае каде исчезнал крадецот.
Тоа е всушност сè што треба да знаеш, вака однапред. Сега започнува приказната.
ПОГЛАВЈЕ 2
Пред десетина години, еден човек стоеше на мост. Оваа приказна не се однесува на тој човек. Значи, баш сега не мора да мислиш на него. Да, сега сепак не можеш да престанеш да мислиш на него, тоа е како да се рече „не мисли на слатки“, сега мислиш на слатки. Не мисли на слатки!
Само треба да знаеш дека пред десетина години еден човек стоеше на мост. Горе на оградата, високо над водата, при крајот на својот живот. Не мисли веќе на тоа. Мисли на нешто поубаво.
Мисли на слатки.
Објавена со поддршка на програмата Креативна Европа на Европската Унија